1960 yılında Giresun'un Görele kazasında doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Görele'de tamamladıktan sonra 1978 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümüne girdi. Bu bölümden 1982 yılında mezun olduktan sonra aynı yıl, mezun olduğu bölümün Orman Ürünleri Kimyası ve Teknolojisi Anabilim Dalında araştırma görevlisi olarak göreve başladı. 1985 yılında Yüksek Lisansını, 1989 yılında da Doktorasını tamamlayarak görev yaptığı anabilim dalına Yardımcı Doçent olarak atandı. 1994 yılında Doçent, 1999 yılında da Profesörlüğe yükseltildi. Bu tarihten beri aynı anabilim dalında profesör olarak görev yapmaktadır. Mustafa Usta, akademik hayatı boyunca Prof. Dr. Hüdaverdi Eroğlu ile birlikte "Kâğıt ve Karton Üretim Teknolojisi" ve "Lif Levha Üretim Teknolojisi" isimli iki akademik kitap yayınladı. Ayrıca, 34'ü yurtdışında olmak üzere, 150 civarında yayınlanmış makale ve bildirisi bulunan Usta'nın indeksli dergilerde çok sayıda atıfı bulunmaktadır. Bugüne kadar 6 doktora tezi ile 15'ten fazla yüksek lisans tez danışmanlığı yaptı. Uzun yıllardır gerek yurt içinde gerekse de yurt dışında alanı ile ilgili birçok şirkete danışmanlık hizmeti vermektedir.Son yıllarda "Hüzün Rüzgârları" ve "Hasret" adında iki şiir kitabı ile "Dedemin Hüznü" isminde bir de romanı yayınlanmıştır. Ayrıca, 13 adet güftesi de farklı bestekârlar tarafından bestelenmiştir. Usta, evli ve iki çocuk babasıdır.